He ain’t Heavy He’s My Brother
“The road is long with a many winding turns. His welfare is of my concern. No burden is he to bear. He would not encumber me. He ain’t heavy, he’s my brother.”
The captions of the lyrics which Bob Russell and Bob Scott wrote the song in 1969 were just about what happened in my family. With the reversal of my father’s business, my oldest sister, JJ, was abruptly pulled out in the middle of her sixth grade. She was perhaps too young to argue or just simply took it as a good daughter who would follow her parent’s guidance and instruction. It was the norm at that time that kids quit school at their young ages. Most of them seemed to be from low-income families. Ours was one of them and JJ had 2 sisters and 5 brothers to rear along with helping dad and mom tidy up our store and household.
Getting up early, waking up her sisters and brothers, helping mom prepare breakfast were her routine in the morning. I couldn’t remember ever seeing JJ free to do nothing. She literally became like my mom and dad who worked nonstop, seven days a week. Vacation was not known at that time. JJ worked even harder after my father passed away. She was then the only sole provider in our family.
We all wanted to help ease her burden but there was just so much we could do after school. What we really couldn’t help was the compounding of debts when JJ went out to borrow money from friends and relatives to pay for our tuition fees. Years in, years out, she had never complained or said anything about the burdens, just kept doing things and sent all her siblings to colleges.
JJ didn’t have to work that hard after we had degrees and earning incomes. She well deserved it, everyone would agree. But that was not for long. My oldest sister was the first one who came to me when I wanted to make Villa Baskets and simply said ‘just let me know if you want me to do anything.’ Immediately, the project was started and she did pretty much everything from scratch; setting up the factory, buying, dyeing and weaving the baskets.
Work ethic is what I have learned from her. But I could never match the burdens which my oldest sister had put on her shoulders. I thought of her every time I heard the song. The name though, I would rather amend to be; They Ain’t Heavy, They’re My Siblings.
May 12, 2021
เจ้จู
“หนทางข้างหน้าถึงแม้จะคดเคี้ยวยากลำบากอย่างไรก็จะปกป้องดูแลน้องให้อยู่สุขสบาย ยังไงน้องก็ไม่เป็นภาระที่เกินความสามารถ” เป็นส่วนของเนื้อเพลงที่บ๊อบ รัสเซล และ บ๊อบ สก๊อทท์ เขียนไว้เมื่อปี ๒๕๑๒ ให้ความรู้สึกคล้ายคลึงกับครอบครัวของเรา”
หลังจากที่เตี่ยเลิกกิจการ พี่สาวคนโตก็ต้องออกจากโรงเรียนกระทันหันตอนอยู่ชั้นประถมหก สมัยนั้นเด็กที่เรียนหนังสือน้อยนับว่าเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดกับครอบครัวไหนก็ได้โดยเฉพาะครอบครัวยากจนซึ่งในนั้นก็รวมพวกเราอยู่ด้วย แต่ที่บ้านเราแตกต่างจากเขาก็ตรงที่เจ้จูมีน้องสาวสองคนน้องชายห้าคนที่ต้องดูแลเอาใจใส่พร้อมกับช่วยงานที่บ้าน
เจ้จูปลุกน้องๆตอนเช้า อาบน้ำแต่งตัวให้และช่วยแม่ทำกับข้าวเป็นงานประจำวัน แทบไม่เคยเห็นเจ้จูว่างงาน เรียกว่าทำงานเหมือนเตี่ยกับแม่ ไม่มีวันหยุด ไม่มีเสาร์อาทิตย์ ไม่รู้จักคำว่าไปเที่ยวพักผ่อน เจ้จูต้องทำงานหนักยิ่งขึ้นหลังจากเตี่ยเสียเพราะเป็นคนเดียวในบ้านที่ทำงานหาเลี้ยงแม่และน้องเจ็ดคน
พวกเราทุกคนอยากช่วยแต่ก็ทำไม่ได้เต็มที่เพราะต่างก็ต้องไปโรงเรียน ที่ช่วยไม่ได้ก็เรื่องหนี้สินที่บ่อยครั้งเจ้จูต้องไปกู้ยืมญาติเพื่อนบ้านเพื่อจ่ายค่าเล่าเรียน ปีแล้วปีเล่าเจ้ใหญ่ของพวกเราแบกภาระเลี้ยงดูน้องๆส่งเสียจนได้เข้าเรียนมหาวิทยาลัยกันทุกคน
เจ้จูไม่ต้องทำงานหนักเหมือนเดิมหลังจากที่พวกเราเรียนจบมีงานทำ แต่ก็ได้ไม่นาน ผมคิดอยากทำตะกร้า พี่ใหญ่คนนี้เข้ามาบอกเราเป็นคนแรกว่า ยินดีที่จะช่วย อยากให้ทำอะไรก็บอกได้เลย โรงงานตะกร้าจึงเกิดขึ้น ได้เจ้จูเป็นหัวแรงใหญ่ช่วยหาซื้อเลือกวัสดุ หวาย เถาวัลย์ สี มาย้อมและสานตะกร้า ส่งไปขายอเมริกาได้ภายในระยะเวลาเพียงไม่กี่เดือน
วิธีการทำงานเป็นสิ่งที่ได้เรียนรู้จากเจ้จู แต่ภาระที่พี่สาวคนโตเคยแบกรับไว้อยู่คนเดียวและไม่เกี่ยงว่าเป็นเรื่องอะไรเมื่อไหร่ที่ไหน เป็นสิ่งที่ผมไม่เคยคิดที่จะเอาตัวเองไปเปรียบเทียบ ทุกครั้งที่ได้ยินเพลงนี้ผมจะนึกถึงเจ้ใหญ่ที่ทำอะไรให้พวกเรามาตลอดโดยไม่เคยนึกถึงตัวเอง
๑๒ พฤษภาคม ๒๕๖๔